Temat: „Tax expenditures jako forma publicznego wsparcia przedsiębiorstw w Polsce”
Projekt badawczy realizowany w ramach konkursu PRELUDIUM 7, organizowanego i finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki na podstawie decyzji nr DEC-2014/13/N/HS4/
II
Teamat: „Tax expenditures jako forma publicznego wsparcia przedsiębiorstw w Polsce”
Stypendium doktorskie przyznane w ramach konkursu ETIUDA 4, organizowanego i finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki na podstawie decyzji nr DEC-2016/20/T/HS4/
III
Temat: „Tax expenditures jako narzędzie transparentnej polityki fiskalnej – definicja, szacowanie i ocena”
Projekt badawczy realizowany w ramach konkursu OPUS, finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/B/HS4/02878. Okres realizacji projektu:12.2011 – 30.11.2014 Kierownik projektu:dr hab. Ryta Dziemianowicz, prof. UwB Zespół projektowy: dr Adam Wyszkowski i mgr Renata Budlewska Cel projektu:Podstawowym celem projektu była prezentacja koncepcji tax expenditures, ocena fiskalnych skutków zastosowania tych specyficznych instrumentów polityki fiskalnej oraz opracowanie autorskiej metodologii identyfikacji tax expenditures (wyodrębnienia ich z katalogu ulg podatkowych) umożliwiającej porównanie zakresu tax expenditures stosowanych w różnych systemach podatkowych, w tym w polskim.
Problem badawczy:Problemem współczesnych finansów publicznych jest pogłębiające się zadłużenie publiczne, prowadzące do poważnych konsekwencji budżetowych. W latach 2007-2013 średni dług publiczny w stosunku do PKB w UE 28 wzrósł z poziomu 58,8% do 87,1%, natomiast w strefie euro odpowiednio z 66,2% do 96,2%. Wśród ekonomistów panuje dość powszechna zgoda co do tego, że nadmierne zadłużenie państw jest konsekwencją braku odpowiedzialności w prowadzonej polityce fiskalnej. Nadmierne wydatki budżetowe i skomplikowane konstrukcje podatków są często narzędziem w realizacji wyłącznie krótkookresowych celów politycznych. Politycy wykorzystują możliwość wprowadzenie wydatków publicznych „tylnymi drzwiami”, poza budżetem, a także poza jakąkolwiek kontrolą. Celowo tworzą iluzję fiskalną, stwarzając jednocześnie warunki do realizacji pozafiskalnych celów polityki podatkowej. Do pośrednich wydatków publicznych, skutecznie unikających sprawozdawczości i kontroli zalicza się specjalne konstrukcje zawarte w systemie podatkowym, występujące pod nazwą tax expenditures. Brak ujęcia tax expenditures w procesie budżetowym świadczy o braku transparentności polityki fiskalnej.
Rezultaty projektu:Projekt miał charakter nowatorski. Dotychczas nie prowadzono w Polsce kompleksowych badań na temat koncepcji tax expenditures oraz ich wpływu na dyscyplinę fiskalną. Badania przeprowadzone w ramach projektu uzupełniają teoretyczną koncepcje procedury budżetowej o uniwersalna definicję, nowatorską metodologię kwalifikacji oraz estymacji tax expenditures. Osiągnięte rezultaty są także cennym wkładem w dyskusję nad dyscypliną finansów publicznych, podejmowana przez ekonomistów, polityków i społeczeństwo.
Metodologia identyfikacji tax expenditure zaproponowana przez wykonawców projektu pozwala spojrzeć na ulgi podatkowe zastosowane w różnych podatkach przez pryzmat obiektywnych funkcji realizowanych przez tax expenditure. Omija najbardziej problematyczny obszar analizy tax expenditures, tj. ustalenie powszechnie akceptowanego wzorca podatkowego. Nowa metodologia pozwala na weryfikację dotychczas przygotowywanych raportów tax expenditures i ujednolicenie ich. Jest to poważny krok w kierunku tworzenia budżetów porównywalnych pomiędzy różnymi państwami. Otwiera to furtkę do doskonalenia ram budżetowych m.in. w państwach członkowskich Unii Europejskiej w celu zacieśnienia dyscypliny fiskalnej oraz większej transparentności polityki fiskalnej.
Przeprowadzone symulacje wpływu tax expenditures na stan finansów publicznych potwierdziły, że podejmowanie wysiłków na rzecz włączenia tej kategorii wydatków do procesu budżetowego jest konieczne. Obecnie np. ok. 3,62% wydatków publicznych jest ponoszona przez ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega jakiejkolwiek kontroli. Oszacowane skutki fiskalne dotyczą tylko jednego podatku, a więc skala tego zjawiska jest o wiele większa. Biorąc pod uwagę podejmowane starania na rzecz konsolidacji finansów publicznych, sytuacja w której tax expenditures są świadomie realizowane bez uprzedniego zbadania ich skuteczności oraz efektywności, jest niedopuszczalna
Wykaz publikacjiRyta Dziemianowicz (red.), Tax expenditures jako narzędzie transparentnej polityki fiskalnej – definicja, szacowanie i ocena, CeDeWu, Warszawa 2015, s. 314.
W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
